کد مطلب:36662 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:83

تذكر این نكته مهم است كه در اینجا روی سخن امیرالمومنین (ع) در باب رزق با مردم است، نه با مدیران و مدبران و سیاستگزاران جامعه. وقتی سخن از ایثار است خطاب متوجه همه ی مردم است. ایثار به منزله ی یك ارزش می تواند ركن اخلاق جمعی باشد، ولی چنانكه قبلا آوردیم نمی توان یك نظام اجتماعی را بر اساس آن پی ریزی كرد. زیرا در این صورت جامعه از هم خواهد پاشید. از امیرالمومنین (ع) پرسیدند عدل بهتر است یا جود؟ ایشان فرمودند: «عدل»، زیرا كه:

العدل یضع الامور مواضعها، و الجود یخرجها من جهتها و العدل سائس عام و الجود عارض خاص فالعدل اشرفهما و افضلهما:

(نهج البلاغه، كلمات قصار 437)

عدل امور را در جای خود می نهد اما جود امور را از جای خود بیرون می برد. عدل تدبیری است برای همگان، اما جود ارزش مخصوص خاصان است. پس عدل از جود شریفتر و با فضیلت تر است.

امام (ع) در واقع فرمودند كه اگر برای آحاد مردم می پرسی، جواب این است كه جود خوب است. اما اگر روی سخن تو به متولیان و مدیران است، عدل بهتر است، زیرا عدل مبنای سیاستگزاریهای كلی و عمومی است. به مردم توصیه می شود كه اگر در جایی خواستید می توانید از حق خود بگذرید اما هیچ گاه به مدیر یا حاكم توصیه نمی شود كه حقوق مردم را سهل بگیرید و دقت به خرج ندهید و اهل مسامحه باشید. پس توصیه هایی كه درباره رزق شده است خطاب به تك تك مردم است، اما آن كسی كه زمام امور مردم را به عهده دارد، نباید به جای تامین و تنظیم معیشت مردم به آنها بگوید برای افزایش روزی خودتان استغفار كنید یا بین الطلوعین بیدار باشید. حكومت كفالت مردم را به عهده دارد و نماینده مصلحت عامه است و باید به آنها كار و رفاه و مسكن بدهد.

[صفحه 199]

صفحه 199.